Όταν παράγουμε ενέργεια για να καλύψουμε τις ανάγκες μας στο σχολείο σου, καίγονται ορυκτά καύσιμα. Από την καύση παράγονται καυσαέρια τα οποία μολύνουν την ατμόσφαιρα. Αποτέλεσμα την μόλυνσης της ατμόσφαιρας είναι το λεγόμενο «φαινόμενο του θερμοκηπίου» και τελικά η αργή αλλά σταθερή αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί το λιώσιμο των πάγων στον βόρειο και νότιο πόλο! Αυτό σημαίνει δηλαδή πως όση περισσότερη ενέργεια παράγεται, τόσο μεγαλύτερο κακό γίνεται στο περιβάλλον και τόσο γρηγορότερα θα λιώσουν οι πάγοι.

To σύστημα θέρμανσης, τα φώτα, οι ανεμιστήρες, ο προτζέκτορας που φέρνει ο δάσκαλος, οι υπολογιστές στα γραφεία των δασκάλων και ότι άλλο είναι συνδεδεμένο σε κάθε πρίζα σε κάθε αίθουσα του σχολείου σου (όπως μια αίθουσα που φαίνεται παρακάτω), χρειάζονται ενέργεια για να δουλέψουν.

Οι περισσότερες συσκευές συνεχίζουν μάλιστα να καταναλώνουν ενέργεια ακόμα και όταν δεν είναι σε λειτουργία ή δεν τις χρειάζεσαι. Η ενέργεια που καταναλώνουμε στο σχολείο κοστίζει και τις περισσότερες φορές ρυπαίνει το περιβάλλον μας. Για το σκοπό αυτό πρέπει να καταναλώνουμε ενέργεια προσεκτικά!

Θυμήσου ότι πρέπει να κλείνουμε ή να βγάζουμε από την πρίζα τις συσκευές όταν αυτές δεν χρησιμοποιούνται. Ακόμη, όταν φορτίζουμε μια συσκευή όπως ένα τάμπλετ, ένα κινητό ή ένα ηλεκτρικό πατίνι, θα πρέπει να τη βγάζουμε από την πρίζα μόλις ολοκληρωθεί αφού αν την αφήσουμε σε σύνδεση με τον φορτιστή καταναλώνει επιπλέον ενέργεια και μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα στην μπαταρία της συσκευής.

Στο σχολείο σου το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας παράγεται από καύση ορυκτών καυσίμων όπως είναι το κάρβουνο και το πετρέλαιο. Η ενέργεια που καταναλώνεται στο σχολείο σου είναι κυρίως ηλεκτρισμός και πετρέλαιο θέρμανσης! Ωστόσο και ο ηλεκτρισμός και το πετρέλαιο έχει κυρίως ως βάση τα ορυκτά καύσιμα! Ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τεράστιες εγκαταστάσεις και μηχανήματα που τρυπάνε τη Γη για να βρει αυτά τα ορυκτά καύσιμα.

Έπειτα, αυτά τα ορυκτά καύσιμα καίγονται έτσι ώστε να παραχθεί η ενέργεια που απαιτείται στο σχολείο μας. Από αυτή την καύση μολύνεται ακόμα περισσότερο το περιβάλλον. Καταλαβαίνεις λοιπόν πόσο κακό κάνει η παραγωγή της ενέργεια που προέρχεται από τα ορυκτά καύσιμα και που εμείς καταναλώνουμε. Γι’ αυτό, θα πρέπει να την χρησιμοποιούμε χωρίς σπατάλες και να εξοικονομούμε ενέργεια όσο μπορούμε. Α, και κάτι ακόμα πολύ σημαντικό! τα ορυκτά καύσιμα εξαντλούνται και σε λίγα χρόνια θα τελειώσουν.

Περισσότερη ενέργεια με διαφορά καταναλώνει το σύστημα που μας ζεσταίνει τον χειμώνα. Πρόκειται για το σύστημα θέρμανσης! Καταναλώνεται πολύ ενέργεια για να δημιουργηθεί καυτό νερό το οποίο θα περάσει μέσα από τα καλοριφέρ για να ζεστάνει τις τάξεις (Όπως φαίνεται στην επόμενη φωτογραφία).

Τα φώτα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος καταναλωτής ενέργειας σε ένα σχολείο αφού κάθε αίθουσα έχει πολλούς λαμπτήρες (ή λάμπες) που καταναλώνουν ηλεκτρικό ρεύμα. Ακόμα αρκετή ενέργεια καταναλώνεται και να γίνει το ζεστό νερό με το οποίο πλένουμε τα χέρια μας το χειμώνα στις τουαλέτες και για αυτό δεν θα πρέπει να το αφήνουμε να τρέχει άσκοπα γιατί σπαταλάμε ενέργεια. Επίσης, στο κυλικείο του σχολείου σου υπάρχουν συσκευές όπως ο φούρνος και η τοστιέρα οι οποίες καταναλώνουν πολύ ενέργεια προκειμένου να ψήσουν ή να ζεστάνουν το φαγητό. Μεγάλα ποσά ενέργειας καταναλώνονται και στο εργαστήριο των υπολογιστών αφού εκεί λειτουργούν πολλοί ηλεκτρονικοί υπολογιστές και άλλες συσκευές όπως εκτυπωτές, ηχεία και ανεμιστήρες εξαερισμού.

Βεβαίως, υπάρχει τρόπος και μάλιστα περισσότεροι από έναν. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος είναι να τοποθετούμε κάποιες διατάξεις οι οποίες ονομάζονται «ενεργειακοί μετρητές» και μετράνε πόση ενέργεια περνάει από μέσα τους. Έτσι, τοποθετούμε έναν ενεργειακό μετρητή πριν από μια διάταξη που θέλουμε να μετρήσουμε για να μας δείχνει πόση ενέργεια περνάει από μέσα του για να πάει στην συσκευή που καταναλώνει ενέργεια. Ο ενεργειακός μετρητής έχει μια οθόνη όπως στην παρακάτω φωτογραφία που μας δείχνει την ενέργεια που καταναλώνεται.

Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να πληροφορηθούμε πόση ενέργεια καταναλώνουμε και να βλέπουμε την διαφορά κάθε φορά που κάνουμε εξοικονόμηση ενέργειας. Ακόμη, θα μπορούσαμε να παρατηρούμε ποια τάξη εξοικονομεί περισσότερη ενέργεια να την επιβραβεύουμε.

Αν σβήνετε πάντα τα φώτα στην τάξη του σχολείου σου όταν βγαίνετε διάλλειμα ή σχολάτε θα εξοικονομήσετε σημαντική ενέργεια που υπολογίζεται σε 20%. Ακόμη αν έχετε κλειστά τα φώτα τις ώρες που έχει πολύ ήλιο και βλέπετε καλά μπορείτε να κάνετε επιπλέον εξοικονόμηση 30%.

Με αυτό τον τρόπο θα συμμετέχετε στην συνολική εξοικονόμηση ενέργειας που προσπαθεί να κάνει συνεχώς το σχολείο σας. Για να είστε σίγουροι ότι συμβαίνει αυτό στην τάξη σκέψου και πρότεινε στην τάξη σου ο επιμελητής κάθε εβδομάδα να είναι υπεύθυνος και για να κλείνει τα φώτα στην τάξη σου κάθε βδομάδα. Ακόμη, πρότεινε να τοποθετήσετε σύγχρονους λαμπτήρες – λάμπες (αυτοί ονομάζονται λαμπτήρες LED) οι οποίοι καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια από όλους. Συζήτησε με το δάσκαλο σου τα παραπάνω θέματα και παίξε και εσύ σημαντικό ρόλο στην εξοικονόμηση ενέργειας στο σχολείο σου!

Υπάρχουν πολλοί και απλοί τρόποι να εξοικονομείς ενέργεια όπως το να μην ανοίγεις τα παράθυρα άσκοπα την ώρα που είναι ανοιχτή η θέρμανση τον χειμώνα. Όταν ανοίγεις τα παράθυρα ενώ λειτουργεί η θέρμανση τότε αφήνεις το κρύο να μπει στην τάξη και να ακυρώσει την θερμότητα που προσφέρει το καλοριφέρ. Άρα καταναλώνεται ενέργεια άσκοπα αφού η θερμότητα που παράγει το σύστημα θέρμανσης δεν ζεσταίνει τον χώρο αλλά τον κρύο αέρα που μπαίνει από το παράθυρο. Αν θες να αερίσεις την τάξη τότε φρόντισε για αυτό κατά την ώρα του διαλλείματος ή χρησιμοποίησε τον ανεμιστήρα εξαερισμού αν υπάρχει. Η μείωση των βροχοπτώσεων θα επηρεάσει τη διαθεσιμότητα των υδάτων ιδιαίτερα κατά τις περιόδους παρατεταμένης ανομβρίας. Αυτό θα έχει ως συνέπεια την υποβάθμιση του περιβάλλοντος για την ιχθυοπανίδα και πιθανή μείωση της παραγωγικής ικανότητας των εσωτερικών υδατοσυλλογών. Η αύξηση της θερμοκρασίας οδηγεί και σε άνοδο της στάθμης της θάλασσας, μεταβολή της βιοποικιλότητας, της δομής των αλιευτικών πεδίων, με την έννοια των βιολογικών, φυσικών, χημικών και υδρολογικών χαρακτηριστικών των θαλασσών, καθώς και του επιπέδου παρουσίας των εμπορικής αξίας αλιευμάτων. Με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας θα περιοριστούν οι υδροβιότοποι όπου αναπαράγονται και διαβιούν κατά τα πρώτα τους στάδια πολλά είδη ψαριών. Επιπλέον, η άνοδος της θερμοκρασίας επηρεάζει τις μεταναστεύσεις των ψαριών από και προς τις περιοχές αναπαραγωγής και διατροφής αυξάνοντας την πιθανότητα για εισβολή ξενικών ειδών.

Τους καλοκαιρινούς μήνες όμως όταν έχει ζέστη θα πρέπει να συμβαίνει το αντίθετο. Όταν ζεσταίνεσαι, πριν ανοίξεις τον ανεμιστήρα, δοκίμασε να ανοίξεις τα παράθυρα και να φυσήξει στην τάξη ένα ελαφρύ αεράκι που θα σε δροσίσει. Έτσι δεν θα χρειαστεί να δουλέψει ο ανεμιστήρας και να καταναλωθεί ενέργεια. Όλα αυτά, με την σύμφωνη γνώμη πάντα του δασκάλου σου. Και επειδή δεν είναι όλοι τόσο προσεκτικοί σαν εσένα, όταν διαπιστώνεις κάποιον φίλο σου η συμμαθητή σου ο οποίος ξεχνιέται, θύμισέ του να κάνει και αυτός τις παραπάνω διαδικασίες.

Επίσης, το αν τα παλαιά παράθυρα στο σχολείο σου αλλαχθούν με νέα τότε στο σχολείο σου θα καταναλώνεται λιγότερη ενέργεια και εσύ θα νιώθεις καλύτερα στην τάξη σου.

Όπως το πετρέλαιο, έτσι και το φυσικό αέριο είναι ένα ορυκτό καύσιμο το οποίο το χρησιμοποιούμε για να παράγουμε θερμότητα και να ζεσταίνουμε τις αίθουσες του σχολείου. Η διαφορά τους όμως είναι ότι καταναλώνοντας την ίδια ενέργεια με το φυσικό αέριο παράγεται περισσότερη θερμότητα. Έτσι χρησιμοποιώντας σύστημα θέρμανσης με κατανάλωση φυσικού αερίου εξοικονομούμε ενέργεια.

Επίσης στην περίπτωση του συστήματος με φυσικό αέριο το σχολείο δεν χρειάζεται κάθε μήνα να προμηθεύεται πετρέλαιο αφού το φυσικό αέριο συνδέεται με έναν σωλήνα που έρχεται έξω από το σχολείο κατευθείαν στο σύστημα παραγωγής θερμότητας.

Υπάρχουν κάποιες συσκευές που ονομάζονται ανεμογεννήτριες οι οποίες χρησιμοποιούν τον άνεμο για να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Μοιάζουν σαν ανεμιστήρες με μεγάλα πτερύγια τα οποία κινεί ο άνεμος και έτσι παράγεται ενέργεια. Μια ανεμογεννήτρια θα μπορούσε να εγκατασταθεί στην ταράτσα του σχολείου σου για να προσφέρει ηλεκτρική ενέργεια στο κτίριο.

Η ενέργεια αυτή δεν κάνει κακό στο περιβάλλον αφού εκμεταλλευόμαστε κάτι που υπάρχει στην φύση χωρίς επεξεργασία, τον άνεμο. Δες στην παρακάτω φωτογραφία πως είναι μια ανεμογεννήτρια.

Τα σκουπίδια που πετάς στο σχολείο σου μπορούν με κάποιον τρόπο να μετατραπούν σε ενέργεια. Το μόνο που έχεις εσύ και οι συμμαθητές σου να κάνετε είναι να κάνετε διαχωρισμό των σκουπιδιών που πετάτε. Για αυτό τον σκοπό χρειάζονται διαφορετικοί κάδοι ένας για κάθε κατηγορία απορριμμάτων. Οι κατηγορίες στις οποίες πρέπει να χωρίζονται τα απορρίμματα είναι τα ανακυκλώσιμα χαρτί, γυαλί, αλουμίνιο και πλαστικό, οι μπαταρίες, οι ηλεκτρικές συσκευές, τα υπολείμματα τροφίμων και τα λοιπά σκουπίδια.

Με τον διαχωρισμό αυτό αρχικά βοηθάτε στο να γίνεται ανακύκλωση και να μην καταναλώνεται ενέργεια για την παραγωγή νέων πρώτων υλών και έπειτα προσφέρετε σκουπίδια τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για να παραχθεί ενέργεια.

Ο ηλιακός θερμοσίφωνας είναι μια συσκευή όπως φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία η οποία παίρνει ενέργεια από τον ήλιο για να ζεστάνει το νερό. Μπορεί να τοποθετηθεί στην ταράτσα του σχολείου σου σε σημείο που δεν θα σκιάζεται έτσι ώστε να τον χτυπάει ο ήλιος κατά τη διάρκεια όλης της μέρας. Με αυτό τον τρόπο το νερό θα ζεσταίνεται χωρίς κατανάλωση ενέργειας συνέχεια εκτός από τις φορές που θα έχει πολλά σύννεφα και ο ήλιος δεν θα χτυπάει τον ηλιακό θερμοσίφωνα. Εξοικονομείται έτσι σχεδόν όλη η ενέργεια που χρειάζεται για την θέρμανση του νερού για το κυλικείο και για τις τουαλέτες του σχολείου.

Υπάρχει ένα σύστημα το οποίο μπορεί να τοποθετηθεί στην στέγη του σχολείου σου και παίρνοντας ενέργεια από τον ήλιο δημιουργεί ηλεκτρικό ρεύμα (ηλεκτρική ενέργεια). Ονομάζεται φωτοβολταϊκό σύστημα και φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία.

Το σύστημα αυτό μπορεί να παράγει την ηλεκτρική ενέργεια για όλα τα φώτα του σχολείου. Η ενέργεια αυτή όπως ισχύει και στην ανεμογεννήτρια είναι εντελώς καθαρή και δεν βλάπτει το περιβάλλον αφού προέρχεται από τον ήλιο που είναι μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.

Και όμως όσο περίεργο αν σου ακούγεται το έδαφος περιέχει ενέργεια την οποία μπορούμε να εκμεταλλευτούμε για να ζεσταθούμε το χειμώνα. Για να γίνει βέβαια αυτό χρειάζεται μια ειδική εγκατάσταση που ονομάζεται γεωθερμική αντλία θερμότητας και είναι όπως φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία.

Για την εγκατάσταση αυτή θα πρέπει να γίνουν τρύπες στο έδαφος από όπου θα περνάνε σωλήνες με νερό οι οποίοι θα εκμεταλλεύονται την θερμότητα της γης που είναι πιο ζεστή το χειμώνα από τον αέρα. Χρησιμοποιώντας αυτή τη θερμότητα, τελικά το σύστημα θέρμανσης θα καταναλώνει λιγότερη ενέργεια για να ζεσταθούν οι αίθουσες του σχολείου.

Είναι πολύ σημαντικό να μεταφέρεις τις απόψεις σου για την εξοικονόμηση ενέργειας που μπορεί να γίνει στο σχολείο σου στους γονείς σου. Εσείς τα παιδία είστε ο καλύτερος τρόπος να πείσετε τους μεγάλους να συμμετέχουν και αυτοί στην εξοικονόμηση ενέργειας. Οι μεγαλύτεροι άνθρωποι δεν είναι τόσο εύκολο να πουν την γνώμη σου και για αυτό ρωτάμε εσένα να μας πεις.

Η εξοικονόμηση ενέργειας βοηθάει το κτίριο του σχολείου σου να γίνει σύγχρονο. Αν λοιπόν συμβεί τότε θα υπάρχουν καλύτερες συνθήκες άνεσης στις τάξεις αφού θα είναι πάντα ζεστές το χειμώνα χωρίς όμως να καταναλώνεται πολύ ενέργεια. Ακόμη, θα υπάρχουν εποπτικά μέσα που θα παρουσιάζουν τη βελτίωση του κτιρίου και την εξοικονόμηση ενέργειας στους γονείς και σε οποιονδήποτε άλλο επισκέπτη.

Παράλληλα με τα μαθήματα που διδάσκεστε μπορεί να προστεθεί από τους δασκάλους σας ένα μάθημα εξοικονόμησης ενέργειας στο σχολείο σου. Θα επικεντρώνεται στην έννοια «κατανάλωση ενέργειας» και τους τρόπους που μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια μέσα από απλές καθημερινές τεχνικές και δράσεις.

Για να επιτευχθούν όλα αυτά τα θα παρακολουθήσετε βίντεο , θα εκφράσετε τους προβληματισμούς και τις απορίες σας και θα κατανοήσετε πλήρως το θέμα μέσα από πειράματα, προτεινόμενα από τα σχολικά εγχειρίδια αλλά και επιπλέον. Κατανοούμε ότι έννοιες όπως «φαινόμενο του θερμοκηπίου», «ενεργειακό αποτύπωμα» και άλλες παρεμφερείς είναι αρκετά περίπλοκες και δύσκολες για ένα μαθητή. Από την άλλη όμως είναι τόσο σπουδαίο να γνωρίζετε εσείς τα παιδιά όλα αυτά τα προβλήματα που αφορούν το μέλλον σας.